Fe del Mundo: Dakilang Lakambini ng Pedyatriyang Filipino


Si Fe del Mundo (Fe del Mún·do) ang tinaguriang “Dakilang Lakambini ng Pedyatriyang Filipino.” Dahil sa kaniyang walang pagod na pagsisikap, naitatag sa bansa ang iba’t ibang institusyon at ospital na nangangalaga sa kalusugan ng mga batàng Filipino.


Naging batayang panuntunan rin ang kaniyang mga pag-aaral sa pagpapalaganap ng pagbabakuna sa sanggol upang maiwasan ang mga nakamamatay na sakit. Iginawad sa kaniya ang Pambansang Alagad ng Agham noong 1980.


Unang sinaliksik ni del Mundo ang mga sakít na polio-myelitis, rubella, rubeola, at varicella. Noong dekada 50, wala pang mabisang lunas sa mga sakít na ito sa Filipinas. Ang resulta ng kaniyang mga pananaliksik ang naging batayang panuntunan upang ipatupad ang malawakang pagbabakuna sa mga kabataang Filipino.


Bukod sa pananaliksik, nangampanya din siyá upang paunlarin ang pagbibigay ng kalingang pangkalusugan sa mga komunidad. Pinangunahan niya ang pagsasanay ng mga hilot at manggagawang pangkalusugan sa komunidad. Inimbento rin ni del Mundo ang isang katutubong incubator na gawa sa kawayan. Malaki ang naitulong nito sa pagligtas sa mga sanggol na isinilang na kulang sa buwan at mga batàng may jaundice.


Upang matupad ang pangarap para sa isang modernong ospital ng mga batà, ipinagbili niya ang kaniyang mga ari-arian at ipinatayo ang Children’s Medical Center, ang kauna-unahang ospital ng mga bata sa Filipinas. Nagturo din siya ng pedyatriya sa Far Eastern University at University of Santo Tomas. Ang kaniyang aklat na Textbook on Pediatrics ay batayang aklat at ginagamit hanggang sa kasalukuyan.


Isinilang si Fe del Mundo noong 27 Nobyembre 1911 sa Maynila at anak nina Bernardo at Paz del Mundo.


Naging valedictorian siyá ng Kolehiyo ng Medisina sa UP at nagpatuloy ng mataas na pag-aaral sa Estados Unidos sa tulong ng iskolarship na ibinigay ni Pangulong Manuel Quezon. Natapos niya ang masterado sa Bakterolohiya sa Boston University hábang nagsasanay sa Harvard Medical School at Massachusetts Institute of Technology. Ipinagluksa ng marami ang kaniyang pagyao noong 6 Agosto 2011.


Pinagmulan: NCCA Official | Flickr


Mungkahing Basahin: