Buwis
Ito ang porsiyento ng kinikita o porsiyento ng halaga ng pagaari na ibinabayad sa pamahalaan at nagiging pondo upang gamitin sa pamamahala ng isang bayan, lalawigan, o ng buong bansa.
May hiwalay na mga tuntunin sa paniningil ng buwis ang pamahalaang lokal at ang pamahalaang pambansa. Gayunman, ang pambansang ahensiya para sa pagtatakda at paniningil ng buwis ay ang Kawanihan ng Rentas Internas o Bureau of Internal Revenue (BIR). Tungkulin ng bawat mamamayan na magbayad ng buwis taon-taon.
Ang buwis ay tawag din sa bahagi ng ani na ibinibigay ng magsasaka sa may-ari ng lupa. Isang relasyon itong nag-ugat sa sistemang asyenda noong panahon ng kolonyalismong Espanyol. Nagpamigay ng malalaking lupain ang gobyernong kolonyal bilang gantimpala sa ilang opisyal at negosyante, na wala namang kakayahang magsaka, at sa gayon ay kumuha ng mga tinatawag na ingkilíno (inquilino) o upahang magsasaka.
Pagkuwan, tinawag ang mga magsasaka na kasama at sumailalim sa kasunduang pagbabayad ng buwis na ani. Naging ugat ng mga abuso ang ugnayang buwisan. Kapag nagigipit, pumapayag ang mga kasama sa mga mapang-aping pagbubuwis na gaya ng talinduwa at takipan. Bahagi ng kasalukuyang batas sa reporma sa lupa ang pagtutuwid sa kolonyal na buwisan at ang pamamahagi ng malalawak na asyenda sa mga maliit na magsasaka.
Ang buwis ay isang sinaunang sistema at ipinapataw ng mga datu at maharlika sa nasasakupan. Maaari itong bahagi ng ani o serbisyong kailangan ng pinuno mula sa kanilang sakop. Ipinapataw din ito noon sa paggamit ng daungan ng mga dayuhang negosyante.
Ang bagay na ito ay natutulad sa tinatawag na tributo sa matandang Europa at hinihingi ng isang hari sa kaniyang sakop na mamamayan o ibang lupain.
Sa panahon ng kolonyalismong Espanyol, naging sanhi ng mga pag-aalsa ang pagpapataw ng mga di-makatwirang buwis at sapilitang paglilingkod sa mga Filipino. Sa Himagsikang 1896, pinunit nina Andres Bonifacio ang kanilang sedula dahil simbolo ito ng kanilang pagkaalipin. Malinaw na ang buwis na ibinabayad ng mamamayan ay kailangang tapatan o suklian ng kaukulang serbisyo mula sa pamahalaan.
Pinagmulan: NCCA Official | Flickr
Mungkahing Basahin:
No Comment to " Buwis "