On
Itinuturing si Tomas Pinpin na “Ama ng Paglilimbag” sa Filipinas dahil siyá ang unang tanyag at kinikilálang manlilimbag na katutubo nang ipasok ang imprenta ng mga Espanyol. Ipinalalagay na isinilang siyá sa loob ng mga taóng 1580 at 1585 sa Abucay, Bataan at naging katulong sa limbagan doon ng mga Dominiko. Inimprenta ni Pinpin ang aklat ni Padre Francisco Blancas de San Jose na Arte y Reglas de la Lengua Tagala (Sining at mga Tuntunin ng Wikang Tagalog) noong 1610.


Bukod dito, ipinangalan din sa kaniya ang paglilimbag sa Vocabulario Tagalog (1613) ni Fray Pedro de San Buenaventura, Relacion Verdadero del Insigne y excelente Martyrio (1623) ni Fray Melchor de Manzano, Virgen San Mariano (1623) ni Fray Juan de los Angeles, Relacion de Martirio(1625) di-kilala ang awtor, Relacion Verdadero y Breve de la Persecucion y martyrios (1625) ni Fray Diego de San Francisco, at marami pang iba. Bukod sa mahusay na tagaukit ay kailangang mahusay siyá sa wikang Espanyol upang mapagkatiwalan ng gayong trabaho. Ngunit higit pa rito, si Pinpin ay isang makatang ladíno, ibig sabihin, nakatutula sa wikang katutubo at sa wika ng mananakop na mga Espanyol. Ipinakita niya ito sa kaniyang aklat na Librong pagaaralan nang manga Tagalog nang uicang Castila (1610), ang unang limbag na aklat na sinulat ng isang Filipino. Ganito ang unang pangungusap sa pambungad niyang tula sa libro: 


Anong dico toua


como no hede holgarme


con hapo,t, omega


la mañana y tarde


dili napahamac


que no salió en balde


itong gaua co


aqueste mi lance.



Tulad ng pamagat, may layuning magturo ng wikang Espanyol ang aklat. Ngunit isang kahali-halinang bahagi nitó ang mga tila awit na ehersisyo sa talahulugang Tagalog at Espanyol. Ang totoo, nilimbag ang aklat ni Pinpin ng kaniyang kapuwa manlilimbag na si Diego Talaghay.


Pinagmulan: NCCA Official via Flickr


Mungkahing Basahin: