On
Babaylan ang tawag sa mga nagsilbing manggagamot at tagapamahala ng katutubong kultura bago ang pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas.


Tinatawag din silang

  • baylan o daytan (Bisaya), 
  • katalonan (Tagalog), at 
  • maaram (Kiniray-a). 


Ang iba pang katawagan ay

  • mumbaki, 
  • alpogan, 
  • anitera, 
  • balyana, 
  • bayok, 
  • doronakit, 
  • mambunong, 
  • mandadawak, 
  • mansipok, 
  • mirku, 
  • munsayaw, at 
  • shaman. 


Kapuwa ginampanan ng mga babae at lalaki ang mga tungkulin ng babaylan.


Ang mga babaylan ang katuwang ng datu at panday sa pagpapatakbo ng sinaunang lipunang Filipino. Sila ang tagapayo sa komunidad sa larangan ng espiritwalidad at ekonomiya.


Ang mga babaylan din ang namamahala sa mga ritwal gaya ng sa panggagamot at sa agrikultura. Sa kontekstong pangagikultura, nagagamit ng mga babaylan ang kanilang pagkadalubhasa sa takbo ng kalikasan. Halimbawa, sila ang sinasangguni hinggil sa panahon ng pagtatanim at pag-ani dahil sa kanilang kaalaman sa astronomiya. Sila rin ang tagapangalaga at tagapamahala sa mga salaysay, halimbawa, ng mga epiko at mitolohiya, at kabuuang kultura ng bayan.


Puwersahang pinapaglaho ng mga mananakop na Espanyol ang mga babaylan. Binansagan silang mga mangkukulam at kampon ng demonyo sapagkat naging banta sila sa simbahan at pamahalaang pinatatakbo ng mga kolonyalista.


Sa kabila ng banta ng kolonyalismo sa kanilang pagiral, naging bahagi ang mga babaylan sa pakikibaka para sa repormang agraryo, kalayaan sa relihiyon, at pagpapatalsik ng mga dayuhan.


Pinagmulan: NCCA Official | Flickr


Mungkahing Basahin: