On

Ang filibustero ay tao na mahabang magtalumpati, karaniwang dahil sa layuning binbinin ang pagpapasiya tungkol sa isang kaso, kontrobersiya, o proyekto, at malimit na ginagawa sa kumperensiya, hukuman, o batasan.


Maaari rin itong mangahulugang abenturero noong ika-19 na siglo na may layuning mang-upat ng pag-aalsa sa Amerika Latina.


Mula ito sa salitang Olandes na vrijbuiter o “freebooter” o “pirata” na tumutukoy sa mga taong sumasalakay sa mga koloniya ng Espanya at barko sa West Indies.


Sinasabing unang gumamit ng taktika ng filibusterismo si Cato, isang Romanong senador. Sa mga debateng hindi niya sinasang-ayunan, tuloy-tuloy siyáng nagsasalita hanggang sa gumabi kaya hindi na nakakapagbotohan ang pinag-uusapan. Dalawang beses niyang ginamit ang filibusterismo laban sa mga layuning politikal ni Julius Caesar.


Ang mga filibustero at nagpapasimula naman ng mga pag-aalsa noong siglo 19 sa Amerika Latina ay mga militar at abenturerong tulad nina Charles de Pindray at Gaston de Raousset-Boulbon sa Mexico, Narciso Lopez at John Quitman sa Cuba, at William Walker sa Nicaragua. Layon nilang magpasimuno o suportahan ang mga pag-aalsa at pagkatapos ay aangkinin ang kapangyarihan at magtatatag ng sariling pamahalaan.


Ang filibustero bilang kaaway ng bayan ang higit na ginamit sa Filipinas noong panahon ng Espanyol. Tungkol sa erehe at filibustero (dalawang mabigat na kasalanan sa panahon ng pananakop ng Espanyol) ang ikaapat na kabanata ng Noli Me Tangere (1887) ni Jose Rizal.


Sa kabanatang ito, pinaratangang erehe at filibustero ang ama ni Crisostomo Ibarra na si Don Rafael Ibarra kaya siya ikinulong. Itinuring siyang filibustero dahil pinagbintangang pumatay ng kobrador ng buwis, isinuplong dahil suskritor sa mga pahayagang liberal, at nakuhanan ng liham at retrato ng isang binitay na pari.


Ang El Filibusterismo (1891) ang ikalawang nobela ni Jose Rizal. Tungkol ito sa pagbabalik ni Crisostomo Ibarra bilang ang mag-aalahas na si Simoun upang pumatay at maghiganti sa dinanas na kasawian.


Bumalik si Ibarra bilang bayaning anarkista upang ilagay sa alanganin ang mga mariwasa at may katungkulan hábang lihim na binibigkis ang mga api’t mahihirap upang lumaganap ang protesta at magsimula ang rebolusyon.


Pinagmulan: NCCA Official | Flickr


Mungkahing Basahin: