On
Ano ang autonomous region in muslim mindanao?


Ang Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) ay isang espesyal na rehiyong iniukit sa Mindanao at karatig pulo para sa pamamahala ng mga pook na Muslim ang nakararaming mamamayan.


Una itong nilikha noong 1 Agosto 1989 sa bisa ng Batas ng Republika Blg. 6734 bilang pagtupad sa tadhanang konstitusyonal hinggil sa bagay na ito.


Isang plebisito ang ginanap sa mga lalawigan at bayan sa Mindanao upang malaman kung nais ng mga residente maging bahagi ng ARMM. Apat na lalawigan ang bumotong maging bahagi ng rehiyong awtonomo, ang Lanao del Sur, Maguindanao, Sulu, at Tawi-Tawi, at pinasinayaan ang ARMM noong 6 Nobyembre 1990 sa pansamantalang kapitolyo nito sa Lungsod Cotabato, bagaman hindi ito saklaw ng ARMM.


Noong 2001, pinalaki pa ang ARMM ng RA 9054. Sa isang plebisito, bumotong bahagi ng ARMM ang Lungsod Marawi at ang lalawigan ng Basilan (maliban sa Lungsod Isabela).


Noong 2006, isang bagong lalawigan, ang Shariff Kabungsuan, ang inihiwalay sa Maguindanao at naging ikaanim na probinsiya sa loob ng ARMM. Gayunman, naglaho ang Shariff Kabungsuan noong 2008 nang ideklara ng Korte Suprema na labag sa konstitusyon ang batas na pinagbatayan ng pagkalikha sa probinsiya.


Ang paglikha ng ARMM ay bunga ng mahabang kasaysayan ng pagtutol ng mga Muslim sa Mindanao na maging bahagi ng Filipinas mula pa noong pananakop na Espanyol. Hindi lubos na napailalim ang mga Muslim kahit sa panahon ng mga Amerikano.


Noong mga taong 1970 ay lumubha ang kaguluhan sa pook dahil sa separatistang Moro National Libration Front (MNLF). Napilitang magpahayag si Pangulong Marcos ng isang awtonomong rehiyon sa Katimugang Filipinas ngunit tinanggihan ito sa isang plebisito.


Sa kabila ng ARMM, mailap pa rin ang kapayapaan sa buong Mindanao. Napalitan ng Moro Islamic Liberation Front (MILF) ang MNLF bilang pangunahing puwersang sandatahan. Aktibo ang mga terorista sa pangunguna ng pangkating Abu Sayyaf.


Samantala, maraming lumitaw nang kaso ng malubhang korupsiyon sa pamahalaang ARMM. Sangkot ang maraming pook ng ARMM sa malawakang dayaan nitong nakaraang mga pambansang halalan. Nitong Hunyo 2012, ipinatigil ang rehistrasyon para sa eleksiyon sa ARMM dahil kailangang linisin ang listahan ng mga botante.


Gayunman, patuloy ang negosasyong pangkapayapaan para mapahusay ang pamamahala sa buong rehiyon at maipatupad ang mga programang pangkaunlaran.


Pinagmulan: NCCA Official | Flickr


Mungkahing Basahin: