Ruperto Kangleon
Noong Marso 27, 1890, isinilang ang pinunong gerilya at mambabatas na si Ruperto Kangleon sa Macrohon, Leyte (ngayon ay bahagi ng Southern Leyte). Isa sa mga anti-Japanese resistance leaders sa Eastern Visayas noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, siya ay nagsilbi bilang Kalihim ng Tanggulang Pambansa (1946-1950) at Senador (1953-1958).
Siya ay nagtapos noong 1916 sa Philippine Constabulary Academy (ngayon ay Philippine Military Academy) Siya ay itinalaga sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas bilang isang opisyal ng Philippine Constabulary (ngayon ay Philippine National Police).
Nang lumaon ay lumipat siya sa bagong tatag na Philippine Army (PA) noong 1936, kung saan siya ay naging pinunong panlalawigan ng Bohol at Cebu.
Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, siya ang kumander ng yunit ng PA sa Samar at inatasang pumunta sa Mindanao upang tumulong sa pagtatanggol nito laban sa pwersa ng Hapon.
Siya ay kabilang sa mga sumuko sa mga Hapones nang si Heneral William Sharp ay sumuko at ibigay ang kanyang mga armas sa mga Hapones noong Mayo 1942, at nakulong siya sa isang kampo sa Butuan, Agusan Province (ngayon ay bahagi ng Agusan del Norte).
Noong huling bahagi ng Disyembre 1942, tumakas siya mula sa pagkakakulong at bumalik sa Leyte.
Nang makita na ang mga pwersang gerilya sa Silangang Visayas ay may alitan, noong Enero 1942, pinangunahan niya ang isang kumperensya ng mga pinunong gerilya na ito sa Sogod, Leyte (ngayon ay bahagi ng Southern Leyte) kung saan karamihan ng mga gerilya sa lugar ay sumang-ayon na pag-isahin ang kanilang mga yunit sa ilalim ng kanyang pamumuno.
Sa una ay tinawag bilang Leyte Guerrilla Force, ito ay pinalitan ng pangalan bilang PA 92nd Division, 9th Military District, at kalaunan ay tinawag bilang Leyte Area Command.
Sa tulong ng isang radio transmitter na ibinigay ni Commander Charles “Chick” Parsons, nakipag-ugnayan siya sa Southwest Pacific Area (SWPA) Headquarters ni General Douglas MacArthur, na kinilala ang kanyang yunit noong 1943.
Bilang isang kinikilalang yunit ng gerilya, pinamunuan niya ang organisasyon ng kanilang mga subordinate na rehimeng gerilya sa iba’t ibang bahagi ng Silangang Visayas. Sa kalaunan ay nagawa nilang pag-isahin ang lahat ng mga gerilya na nakabase sa Leyte matapos manalo laban sa isang karibal na pangkat ng gerilya na pinamumunuan ni Tenyente Blas Miranda.
Sa tulong ng mga opisyal ng lokal na pamahalaan at mga tao, tinupad niya ang utos ni Heneral MacArthur na tumutok sa pagtitipon ng paniktik, at ang mga natuklasan impormasyon ay ipinadala sa Punong-tanggapan ng SWPA at kalaunan ay ginamit para sa pagsalakay sa Leyte noong 1944.
Nakipag-ugnayan din siya sa kalapit na 10th Military District sa Mindanao, at nakipag-ugnayan sa mga aktibidad na gerilya kasama ang kumander nito, si Colonel Wendell Fertig.
Ang mga aktibidad na ito sa kalaunan ay nagtulak sa mga Hapones na magpadala ng mga misyon sa pagpaparusa sa kanyang lugar ng mga operasyon, na ang lahat ng ito ay hindi matagumpay habang ang mga aktibidad na gerilya ay nagtitiis at nagpatuloy. Pinakidnap pa ng mga Hapon ang kanyang mga anak para ma-engganyo siyang sumuko, ngunit patuloy pa rin siyang lumaban.
Si Kangleon ay ginawang pansamantalang Gobernador ng Leyte matapos ang matagumpay na paglapag ni Heneral Douglas MacArthur sa isla noong Oktubre 20, 1944. Tumulong ang kanyang yunit sa mga kampanya sa pagpapalaya sa Silangang Visayas hanggang sa pagtatapos ng digmaan.
Pagkatapos, noong 1946, hinirang siya ni Pangulong Manuel Roxas bilang Kalihim ng Depensa ng Pambansa, na naglilingkod kahit sa administrasyon ng kahalili ng una, si Elpidio Quirino. Sa panahon ng kanyang panunungkulan sa DND naganap ang unang bahagi ng Hukbalahap Rebellion.
Gayunpaman, dahil sa mga pagkakaiba sa patakaran, nagbitiw siya sa Gabinete noong 1950, at hinalinhan ng hinaharap na Pangulong Ramon Magsaysay.
Kalaunan ay nahalal siya sa Senado ng Pilipinas, kung saan aktibo siya bilang bahagi ng mga komite nito sa Veterans’ Affairs at National Defense. Gayunpaman, hindi niya natapos ang kanyang termino dahil namatay siya dahil sa myocardial infraction noong Pebrero 27, 1958, sa edad na 67.
Sa simula ay inilibing siya sa Manila South Cemetery, ang kanyang mga labi ay inilagay muli sa kanyang bayan noong 1994.
Bilang pagkilala sa kanyang huwarang pamumuno sa militar, tumanggap siya ng maraming parangal mula sa Estados Unidos at sa pamahalaan ng Pilipinas, ang pinakakilala ay ang US Army’s Distinguished Service Cross at ang Philippine Legion of Honor.
Noong 1994, siya ay posthumously na na-promote sa ranggo ng Brigadier General. Nagtayo rin ng monumento para sa kanya sa harap ng Macrohon Municipal Hall sa Southern Leyte. Pinangalanan din ang PNP regional headquarters sa Palo, Leyte bilang parangal sa kanya.
Noong 2012, napabilang din siya sa Alumni Hall of Fame ng Abellana National High School (dating Cebu High School).
Mungkahing Basahin:
No Comment to " Ruperto Kangleon "